Gelir vergisi matrahı, çalışanların veya gelir elde eden kişilerin devlete ödemekle yükümlü oldukları gelir vergisinin hesaplanmasında esas alınan tutarı ifade eder. Bu tutar, kişinin kazancından çeşitli kesintilerin yapılmasıyla elde edilir ve devletin vergi tahsilatı için temel bir dayanak oluşturur. Özellikle maaşlı çalışanlar, serbest meslek sahipleri ve girişimciler için gelir vergisi matrahı hesaplama süreci hem yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi hem de mali planlama açısından oldukça önemlidir.
Gelir vergisi matrahı, brüt gelirden belirli yasal kesintilerin çıkarılmasıyla elde edilen ve vergilendirilecek geliri ifade eder. Bu matrah, gelir vergisi tarifesine göre belirlenen oranlarla çarpılarak kişinin ödeyeceği gelir vergisi tutarını belirler.
Gelir vergisine tabi kazançlar, aşağıdaki gelir türlerinden oluşabilir:
Gelir vergisi matrahı hesaplama işlemi, şu adımlar izlenerek yapılır:
İlk adımda kişinin yıl içinde elde ettiği toplam brüt gelir hesaplanır. Örneğin bir çalışan için bu, yıllık maaş, prim ve diğer yan hakların toplamıdır.
Brüt gelirden aşağıdaki yasal kesintiler düşülür:
Bu kesintiler, vergi matrahını düşürücü etkiye sahiptir.
Yukarıdaki indirimler yapıldıktan sonra elde edilen tutar, gelir vergisi matrahıdır. Bu tutar, vergi dilimlerine göre oranlarla çarpılarak gelir vergisi hesaplanır.
Bir çalışan için aylık brüt maaş 40.000 TL olsun. Yasal kesintiler:
Vergiye esas gelir = 40.000 TL – 6.200 TL = 33.800 TL
Bu tutar, gelir vergisi tarifesine göre ilgili dilime girer ve vergilendirilir.
Gelir vergisi matrahı, gelir türüne göre farklı şekillerde hesaplanır.
Çalışanların maaş, prim ve ikramiyeleri üzerinden hesaplanır.
Adımlar:
Örnek Hesaplama:
Avukat, doktor, muhasebeci gibi serbest meslek erbapları için:
Matrah = Brüt Kazanç - Mesleki Giderler (Gerçek veya %25 İstisna)
2025 yılı itibarıyla uygulanan gelir vergisi dilimleri aşağıdaki gibidir:
Gelir vergisi matrahı, bu dilimlerdeki oranlara göre bölünerek kademeli biçimde vergilendirilir.
Bu hatalar, fazla vergi ödenmesine veya eksik ödeme nedeniyle cezalara yol açabilir.Gelir vergisi matrahını doğru hesaplamak, vergi yükünüzü azaltmak için kritik öneme sahiptir. Brüt gelirinizi, indirimleri ve giderleri eksiksiz kaydederek, vergi beyannamenizi zamanında vermelisiniz. Karmaşık durumlarda bir vergi uzmanına danışmanız önerilir.
Puantaj ve mesai takibi süreçlerinde hâlâ manuel yöntemleri mi kullanıyorsunuz? Mobofis ile tüm bu işlemleri otomatikleştirin, zaman kazanın, hata riskini sıfırlayın.
Dijital Hizmet Vergisi nedir, kimleri kapsar? E-ticaret şirketleri için uygulama adımları ve Mobofis ile sürece kolay uyum sağlama rehberi.
2024 hesap dönemine ait kurumlar vergisi beyannamesi verme süresi ve ödemeleri 6 Mayıs 2025’e kadar uzatıldı. Yeni tarih ve detaylar yazımızda.
15 gün boyunca ücretsiz deneyin, kredi kartı gerekmez.
