Prime Esas Kazanç Nedir, Nasıl Hesaplanır? SGK Uyumlu Rehber

Prime Esas Kazanç Nedir, Nasıl Hesaplanır? SGK Uyumlu Rehber

Günümüzde birçok çalışan ve işveren, prime esas kazanç kavramıyla karşılaşmaktadır. Özellikle SGK prim hesaplamaları, işsizlik ödeneği ve kıdem tazminatı gibi konularda önemli bir rol oynayan bu terim, brüt ücretin belirli unsurlarını kapsar. Peki prime esas kazanç nedir, nasıl hesaplanır ve neden önemlidir? Bu yazıda tüm detaylarıyla ele alıyoruz.

Prime Esas Kazanç Nedir?

Prime esas kazanç, bir çalışanın SGK primi ödemelerinin hesaplandığı brüt ücrete eklenen bazı kalemleri ifade eder. Temel olarak, çalışanın brüt maaşına ek olarak sabit ve düzenli ödenen yan haklar da bu kapsama girer.

Prime esas kazancın içine giren ödemeler şunlardır:

• Brüt ücret (aylık maaş)
• Düzenli primler ve ikramiyeler
• Yemek yardımı
• Çocuk yardımı
• Yakacak yardımı
• Taşıt yardımı (düzenli ödeniyorsa)

Ancak, prime esas kazanca dahil olmayan ödemeler de vardır:

• Fazla mesai ücretleri
• İkramiyeler (düzensiz ödeniyorsa)
• Yol yardımı (tek seferlikse)
• Diğer tek seferlik ödemeler

Prime Esas Kazanç Nasıl Hesaplanır?

Prime esas kazancın hesaplanması, çalışanın düzenli olarak aldığı ödemelerin toplanmasıyla yapılır. İşte adım adım hesaplama yöntemi:

Brüt Maaş Belirlenmesi

Çalışanın temel brüt maaşı, prime esas kazancın en önemli parçasıdır. Örneğin, brüt maaş 10.000 TL ise bu rakam hesaplamanın başlangıç noktasıdır.

Düzenli Yan Hakların Eklenmesi

Eğer çalışan düzenli yemek yardımı (500 TL), çocuk yardımı (300 TL) ve taşıt yardımı (1.000 TL) alıyorsa, bu tutarlar brüt maaşa eklenir.

Örnek Hesaplama:

• Brüt Maaş: 10.000 TL
• Yemek Yardımı: 500 TL
• Çocuk Yardımı: 300 TL
• Taşıt Yardımı: 1.000 TL

Toplam Prime Esas Kazanç = 10.000 + 500 + 300 + 1.000 = 11.800 TL

SGK Prim Kesintilerinin Hesaplanması

SGK primleri (işçi payı %14, işveren payı %20,5) bu tutar üzerinden hesaplanır.

• İşçi Payı (%14): 11.800 x 0,14 = 1.652 TL
• İşveren Payı (%20,5): 11.800 x 0,205 = 2.419 TL

Prime Esas Kazanç Ne Zaman Bildirilir?

Prime esas kazanç, her ayın sonunda Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilen aylık prim ve hizmet belgelerinde yer alır. SGK sistemi üzerinden online olarak yapılır. Ayrıca:

• Aylık bildirge, her ayın 1’i ile son günü arasında alınan kazançları kapsar.
• Bildirim, izleyen ayın 23’üne kadar SGK'ya yapılır.

Prime Esas Kazancın Önemi

Prime esas kazanç, çalışanlar ve işverenler için kritik bir konudur çünkü:

• SGK primleri bu tutar üzerinden hesaplanır.
• Emeklilik kesintileri doğrudan etkilenir.
• Kıdem tazminatı ve işsizlik ödeneği hesaplamalarında kullanılır.
• Yan hakların düzenli olması, prime esas kazancın yüksek olmasını sağlar, bu da emeklilik için avantajdır.

SGK’ya Göre Prime Esas Kazançta Dikkat Edilmesi Gerekenler

SGK, prime esas kazanç ile ilgili olarak açık kriterler belirlemiştir. Bunlara uymak, hem işveren hem de çalışan açısından zorunludur:

• Hangi ödemelerin dahil edilip edilmeyeceği, SGK Yönetmeliği'nde açıkça belirtilmiştir.
• Yasal süreler içinde bildirim yapılmalıdır.
• Üst sınırı aşan tutarlar prim matrahına dahil edilmez.
• Farklı pozisyonlarda çalışanlar için farklı hesaplamalar yapılabilir.

SGK müfettişleri, denetimlerde özellikle bu kazanç hesaplarını incelemektedir.

Prime Esas Kazanç Alt ve Üst Sınırı (2025 Güncel Bilgiler)

Her yıl güncellenen asgari ücretle birlikte prime esas kazancın alt ve üst sınırları da değişir. SGK, bu sınırlar içinde kalmak koşuluyla prim tahsil eder.

• Prime Esas Kazanç Alt Sınırı: Asgari brüt ücret
• Prime Esas Kazanç Üst Sınırı: Brüt asgari ücretin 7,5 katı

2025 Yılı Örneği (Tahmini Rakamlarla)

• Brüt Asgari Ücret: 20.002 TL (örnek)
• Alt Sınır: 20.002 TL
• Üst Sınır: 150.015 TL

Bu şu anlama gelir: Bir çalışanın toplam brüt kazancı üst sınırı aşsa bile, prim hesaplaması en fazla 150.015 TL üzerinden yapılır.

Prime Esas Kazanç Hatalı Hesaplanırsa Ne Olur?

İşverenler, çalışanlarına ait prime esas kazancı eksik ya da hatalı bildirirse, hem mali hem de hukuki sorunlarla karşılaşabilir:

• SGK tarafından idari para cezası uygulanır.
• Emeklilik ve sağlık hakları açısından çalışan mağdur olur.
• Fazla veya eksik bildirilen gün ve kazançlar, SGK kayıtlarında düzensizlik yaratır.

Çalışanlar açısından bu tür durumlar, emeklilik tarihi ve emekli maaşı üzerinde olumsuz etki yaratır.

Prime Esas Kazanç ile Brüt Ücret Arasındaki Fark Nedir?

Çoğu çalışan, brüt ücret ile prime esas kazanç kavramlarını birbirine karıştırır. Ancak bu iki kavram aynı değildir.

• Brüt ücret, çalışana işveren tarafından ödenen tüm maaş ve ek gelirlerin toplamıdır.
   
• Prime esas kazanç, SGK tarafından belirlenen kurallara göre bu brüt gelirin hangi kalemlerinin prim hesabına dahil edileceğini belirler.

Bu nedenle her brüt gelir kalemi, otomatik olarak prime esas kazanç içinde değerlendirilmez.

Örnek: Ayni yardım (örneğin yemek kartı) brüt ücrete girer ama prime esas kazanca dahil edilmez.

Prime Esas Kazanç İşveren ve İK Departmanları İçin Neden Kritik?

İK profesyonelleri ve işverenler açısından prime esas kazanç;

• Doğru bordro yönetimi
• Eksiksiz SGK bildirimi
• Vergi mevzuatına uygunluk
• Çalışan memnuniyeti ve şeffaflık

gibi birçok konuda temel belirleyici olur. Bu nedenle insan kaynakları yazılımları, bu sürecin doğru ve otomatik bir şekilde yürütülmesi açısından oldukça önemlidir.

Prime esas kazanç, çalışanların SGK primleri, emeklilik hakları ve mesai tazminat hesaplamaları için büyük önem taşır. Brüt maaşınıza eklenen düzenli yan haklar, prime esas kazancınızı artırarak emeklilikte daha yüksek maaş almanızı sağlayabilir. Bu nedenle, maaş bordronuzu dikkatlice incelemeli ve prime esas kazancınızı doğru hesaplamalısınız.